Τι συμβαίνει αν σε χτυπήσει κεραυνός;

Tι ακριβώς είναι ο κεραυνός;

Από τι προκαλείται;

Ποιες είναι οι επιπτώσεις, όταν χτυπηθεί ένας άνθρωπος;

    Επιστημονικά, δεν έχει εξηγηθεί πλήρως η φύση του κεραυνού, όμως επικρατεί η άποψη πως προκαλούνται κεραυνοί, όταν λόγω των συνθηκών υπάρχουν αυξημένοι υδρατμοί που προκαλούν ηλεκτρικό πεδίο. Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια συγκεντρώνται στο κάτω μέρος του σύννεφου ενώ τα θετικά ιόντα κινούνται προς τα πάνω.

 Αυτό το ηλεκτρικό πεδίο είναι τόσο έντονο που τα αρνητικά ηλεκτρόνια στο σύννεφο απωθούν συνεχώς ηλεκτρόνια προς το έδαφος. Αυτά τα ηλεκτρόνια ωθούνται τόσο μακριά στην στρατόσφαιρα, που κάνουν την επιφάνεια της γης να φορτίζεται θετικά. Μόλις συμβεί αυτό, τα μόρια του αέρα γύρω από το σύννεφο ιονίζονται, πραγματοποιώντας ένα βραχυκύκλωμα προς τη Γη, έτσι ώστε να εξουδετερώσουν τη διαφορά δυναμικού. Αυτό είναι ο κεραυνός, και κανείς δεν θα ήθελε να βρίσκεται εκεί που έπεσε.



    Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού. Αποτελείται από άτομα που μεταδίδουν συνεχώς ηλεκτρόνια μέσω του δικτύου των νευρώνων. Γι' αυτό, όποτε συμβαίνουν είτε εργατικά ατυχήματα είτε  ατυχήματα με ηλεκτρικές συσκευές στο σπίτι, μπορούν να καταλήξουν άσχημα.

    Όμως το να σε χτυπήσει κεραυνός διαφέρει πολύ από το σοκ που δέχεται ο άνθρωπος όταν τον διαπεράσει η τάση μιας βιομηχανίας. Πρώτον, το επίπεδο της τάσης είναι διαφορετικό - οι βιομηχανίες συνήθως χρησιμοποιούν μέση τάση 20kv, ενώ ο κεραυνός δημιουργεί 300kV! Δεύτερον, η διάρκεια του σοκ είναι πολύ μικρότερη. Κατά μέσο όρο, τα ατυχήματα που οφείλονται σε ανθρώπινο δίκτυο διαρκούν περίπου μισό λεπτό (500ms), μέχρι να λειτουργήσει η προστασία. Αντίθετα, ο κεραυνός περνά από μέσα σου για μόλις 3ms! Τέλος, στα εργατικά ατυχήματα η μεγαλύτερη ζημιά γίνεται στα χέρια, τα μπράτσα και τους ώμους, ενώ ο κεραυνός χτυπάει κατά κύριο λόγο στο κεφάλι, τους ώμους και τον κορμό.

    Όταν ο άνθρωπος χτυπηθεί από κεραυνό, οι επιπτώσεις είναι τρομερές. Εκτός από τα 300kV που σε διαπερνούν, η ενέργεια του κεραυνού ζεσταίνει τον περιβάλλοντα αέρα στους 28.000 βαθμούς Κελσίου, προκαλώντας εγκαύματα τρίτου βαθμού στα σημεία από όπου εισήλθε και εξήλθε ο κεραυνός στο σώμα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει κάποια περίεργα καψίματα, που ονομάζονται φιγούρες Lichtenberg και οφείλονται στην έκρηξη των αιμοφόρων αγγείων. Η θερμότητα μπορεί επίσης να σκίσει και να κάψει τα ρούχα, ενώ ο κεραυνός μπορεί ακόμα και να τινάξει τον άνθρωπο έξω από τα παπούτσια του!

    Όταν κρατάς κάποιο μεταλλικό αντικείμενο αυξάνεται η πιθανότητα να χτυπηθείς από κεραυνό, και αν συμβεί οι επιπτώσεις είναι ακόμη χειρότερες. Μια από τις μεγαλύτερες αιτίες των πολλών θανάτων που προκαλούνται από κεραυνούς κάθε χρόνο στην Φλόριντα, είναι η μαζική ενασχόληση με το γκολφ, αφού πολλοί παίχτες συνεχίζουν και τρέχουν να τελειώσουν τον γύρο τους λίγο πριν ξεσπάσει η καταιγίδα και τους χαλάσει το παιχνίδι! Επίσης, τα σκουλαρίκια, οι αλυσίδες, τα περιδέραια, οι τιράντες κλπ μπορούν να προκαλέσουν ηλεκτρική εκκένωση και στιγμιαία αύξηση της θερμοκρασίας, προκαλώντας με τη σειρά τους εγκαύματα στο σημείο που φοριούνται.

    Όμως, η ζημιά δεν προκαλείται μόνο από τα εγκαύματα. Μια αστραπή μπορεί να λειτουργήσει ως ένας τεράστιος απεινιδωτής, που επηρεάζει τον ρυθμό της καρδιάς και προκαλεί καρδιακή ανακοπή, ενώ παράλληλα καταστρέφει τα αιμοφόρα αγγεία και τους καρδιακούς μυς. Κι όμως, από το 1981 μέχρι το 2010, μόνο ένας στους δέκα Αμερικάνους που χτυπήθηκαν από κεραυνό κατέληξε νεκρός. Το 90 τοις εκατό των θυμάτων επιβίωσε, αλλά με σημαντικές ζημιές.

    "Οι τραυματισμοί από κεραυνό ποικίλουν και έχουν πάρει πολλές διαφορετικές μορφές", γράφει η Δρ. Elisabeth Gourbiere της Electricite de France, Service des Etudes Medicales στο 'Ανθρώπινα ατυχήματα από κεραυνούς' στην Γαλλία. "Οι πιο επικίνδυνες (και πιθανώς θανατηφόρες) επιπλοκές είναι καρδιοαναπνευστικές και νευρολογικές. Μόνο με την άμεση και αποτελεσματική καρδιοαναπνευστική ανάνηψη, που πραγματοποιούν οι διασώστες, και την επείγουσα ιατρική θεραπεία μπορεί να σωθεί το θύμα που βρίσκεται σε καρδιοαναπνευστική ανακοπή, ή να αποτραπούν οι σοβαρές συνέπειες της εγκεφαλικης υποταξίας. Ορισμένα θύματα παραμένουν σε κώμα παρά τις εντατικές προσπάθεις και πεθαίνουν από δευτερογενείς αιτίες, όπως αιμορραγίες και πολλαπλές βλάβες (εγκεφαλικές, καρδιακές, πνευμονικές, ενδοκοιλιακές)."

    Άμεσα συμπτώματα μετά το χτύπημα του κεραυνού είναι επίσης η καρδιακή αρρυθμία, η μυοκαρδιακή βλάβη, το πνευμονικό οίδημα. Από νευρολογική άποψη, είναι πολύ πιθανόν να χάσεις τις αισθήσεις σου από μερικά λεπτά μέχρι χρόνια. Μπορεί να πάθεις εγκεφαλικές βλάβες (γιατί ο εγκέφαλος λειτουργεί με ρεύμα), με αποτέλεσμα βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης ή πλήρη αμνησία. Μακροπρόθεσμες νευρολογικές παθήσεις, περιλαμβάνουν αλλαγές στην προσωπικότητα, μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές του ύπνου, επιληπτικές κρίσεις, Παρκινσονισμό ( μοιάζει με την νόσο του Πάρκινσον). Τέλος, τα θύματα συχνά αναφέρουν μούδιασμα και αδυναμία στα άκρα, προσωρινή ή μόνιμη παράλυση, εγκεφαλική διάσειση, πόνο στο τύμπανο του αυτιού, καταρράκτη και ανυπόφορο πόνο.